هورمونهایتان را فعال کنید تا والدین بهتر و انسانی شادتری باشید

آیا دوست دارید که احساساتتان را به افرادی که دوستشان دارید سخاوتمندانه ابراز کنید؟ از بدنتان برای ساختن بیشتر هورمون «عشق» حمایت کنید. اکسیتوسین یکی از هورمونهای مادرانهی کلیدی است، اما این هورمون تنها احساس مادرانه را تقویت نمیکند، به طور کلی این هورمون افراد را عاشقتر میکند. همچنین این هورمون تنها مختص زنان نیست. اگرچه تحقیقات کمتری در خصوص این هورمون در بدن مردها انجام شده، بدن آقایان هم تقریبا به اندازهی زنها اکسیتوسین ترشح میکند. همچنین این هورمون از فسردگی هم جلوگیری میکند، به این دلیل که باعث میشود افراد بیشتر و بهتر ارتباط برقرار کنند و خوشحالتر باشند.
محقیقین از دههها قبل میدانستند که حیواناتی با اکسیتوسین کمتر، از فرزندانشان کمتر مراقبت میکنند و رفتارهایی مانند لیس زدن و تیمار کردن فرزندانشان را کمتر نشان میدهند. اما تحقیقات زیادی روی انسانها و میزان اکسیتوسین آنها تا قبل از دههی گذشته انجام نشده بود.
دانشمندان به این نتیجه رسیدهاند که میزان اکسیتوسین زنان طی سه ماههی اول بارداری میزان نزدیکی مادر و نوزاد را طی ماه اول تولد پیشبینی میکند. علاوه بر این مادرهایی که در طول بارداری و پس از زایمان اکسیتوسین بیشتری ترشح میکنند، بیشتر رفتارهایی که نشاندهندهی رابطهای نزدیکتر با فرزندانشان است بروز میدهند. مانند خواندن شعری مخصوص برای فرزندشان، شیر دادن و حمام کردن آنها به شکلی بخصوص، یا توجه بیشتر به نوزادشان. به سادگی، بدن شما هرچه اکسیتوسین بیشتری ترشح کند، شما عشق و توجه بیشتری را نسبت به فرزندتان حس میکنید.
علاوه بر این اکسیتوسین تاثیر هورمونهای جنگ یا گریز را خنثی میکند و به ما کمک میکند بعد از اینکه خطر رفع شد دوباره احساس آرامش و حس خوشایندمان را بازیابیم. این هورمون فشار خون را پایین میآورد و گرایش به دوستی و برقراری ارتباط با دیگران را در ما زیاد میکند. به طور کلی این هورمون باعث شادی بیشتر شما میشود.
پس سوال مهمی که بوجود میآید این است که اگر بدن شما مقدار زیادی اکسیتوسین ترشح نمیکند، سرنوشت شما مقدر شده که والدین ناموفقی باشید و فرزندانتان از حق طبیعیشان محروم خواهند بود؟ یا راههایی برای افزایش ترشح اکسیتوسین وجود دارد؟
خبر بد این است که نمیتوان برای افزایش میزان اکسیتوسین خون، قرص اکسیتوسین مصرف کرد. به این دلیل که اکسیتوسین تنها از طریق اسپریهای بینی میتواند از سد خون/مغز انسان عبور کند و استفاده طولانی مدت از اسپری اکسیتوسین اثرات مخربی روی مغز انسان بجا میگذارد.
اما خبر خوب این است که شما به راحتی میتوانید مغزتان را وادار کنید تا دستور ترشح اکسیتوسین را صادر کند.
همهی ما هر روز، میتوانیم میزان اکسیتوسین خونمان را افزایش دهیم. فعالیتهایی که به بدن شما کمک میکند اکسیتوسین بیشتری ترشح کند: مدیتیشن، ارتباط احساسی عمیق با انسانی دیگر، یوگا، ورزش، ماساژ، دعا، عشق به یک حیوان، حضور در جمعهایی که از بودن با آنها لذت میبرید، رابطهی جنسی همراه با عشق، آواز خواندن، رقصیدن، باغبانی، فعالیتهای داوطلبانه، عشق به فرزندتان، …
شما میتوانید این لیست را با فعالیتهای دیگری که از آنها لذت میبرید تکمیل کنید. در صدر این لیست ارتباط عاشقانه با افراد صمیمی اطرافتان قرار میگیرد، از والدین گرفته تا فرزندان و دوستان. ساده بگوییم وقتی عشق میورزیم بدن ما اکسیتوسین ترشح میکند.
برای افرادی که تازه مادر شدهاند و در رابطه با میزان ترشح اکسیتوسین بدنشان کنجکاو هستند، یکی از بهترین راههای افزایش میزان ترشح اکسیتوسین شیر دادن به نوزادشان است. این کار نه تنها باعث افزایش میزان اکسیتوسین خونتان میشود، بلکه بدنتان گیرندههای بیشتری هم تولید میکند که بطور دائم حس عشق و توانایی شما در عشق ورزیدن و احساس دوست داشته شدن را بیشتر میکند.
خبر بهتر این است که هرچه بدن ما اکسیتوسین بیشتری ترشح کند، دستگاه عصبی ما گیرندههای بیشتری برای اکسیتوسین تولید میکنند.
به این معنی که هرچه اکسیتوسین خون ما بالاتر باشد، دریافت آن هم بیشتر خواهد بود، و ما عشق بیشتری احساس میکنیم. این یک سیر صعودی است.
«تحقیقات مختلف در زمینهی روان انسان نشان داده است که به طور کلی دو احساس پایه وجود دارد:
عشق و ترس. این موضوع در مورد بدن صدق میکند. همهی پستانداران از جمله انسان، دو نوع پاسخ هورمونی به تحریکات دارند. تحریکات تهدید کننده باعث بالا رفتن میزان هورمونهای استرس در خون (آدرنالین و کورتیزول) میشود وتحریکات آرام کننده و تسکینبخش باعث بالا رفتن اکسیتوسین میشوند.»
-گری ویلسون و مارینا رابینسون
تحقیقات اخیر که میزان قدرت اکسیتوسین را نشان میدهند:
- اکسیتوسین ترس را کاهش میدهد. بالا رفتن سطح اکسیتوسین خون بازدارندهی پاسخ جنگ یا گریز مغز است. (huber2005)
- اکسیتوسین اثر درمان را تسریع میکند. همسترهای مجروحی که در کنار خواهر یا برادرشان نگهداری میشدند با سرعت دو برابر از همسترهایی که تنها رها میشدند بهبود مییافتند .(DEVries 2004)
- اکسیتوسین بروز رفتارهای ضداجتماعی را کاهش میدهد. مدیریت اکسیتوسین باعث میشود رفتارهای اجتماعی حیواناتی که نشانههای شیزوفرنی را بروز میدهند نرمالتر شود. (Lee 2005) (Hoolander 2003)
- اکسیتوسین امیال شدید را کاهش میدهد. وقتی محققین این هورمون را در حیوانات جوندهای که به کوکائین، هروئین یا مورفین معتاد بودند، مدیریت کردند، موشها به میزان کمتری مواد مصرف کردند و یا میل کمتری به آنها نشان دادند.(Kovacs 1998)
- اکسیتوسین باعث آرامش میشود. یک موش که به او اکسیتوسین تزریق شده تاثیرات آرامشبخشی روی قفسی پر از موشهای مضطرب دارد. (agren 2002)
- میزان اکسیتوسین خون در زنان و مردانی که پارتنر حمایتگری داشتند بالاتر گزارش شده است. (Grewen 2005)
- مشخص شده که اکسیتوسین یکی از دلایل مهمی است که باعث میشود داروهای SSRI افسردگی را کاهش دهند. احتمالا به این خاطر که میزان بالای کورتیزول یکی از دلایل اصلی اختلالات افسردگی و اضطراب است . (Uvnas-Moberg 1999)
- اکسیتوسین باعث پذیرش بهتر امیال جنسی میشود و با ناتوانی جنسی مقابله میکند که ممکن است توضیحی برای این موضوع باشد که چرا این نوع از رابطهی جنسی لذتبخش باقی میماند. (Pedersen CA 2002), (Arletti 1997)
- اکسیتوسین با اثرات کورتیزول مقابله میکند. بالا رفتن میزان اکسیتوسین خون باعث کاهش سطح کورتیزول خون میشود. (legros 2003)
- اکسیتوسین ممکن است باعث افزایش طول عمر شود. مصاحبت و همراهی باعث بالارفتن طول عمر میشود- حتی برای افرادی که HIV مثبت هستند. (Young 2004) همچنین ممکن است اکسیتوسین دلیلی باشد که چرا میان انواع گوناگون پستانداران، والدینی که از نوزادانشان نگهداری میکنند (چه زن و چه مرد) به طور قابل توجهی طولانیتر از دیگران عمر میکنند.